Czterodniowy system pracy jako szansa na zwiększenie efektywności pracowników Posted in: Blog

Nigdy wcześniej rynek pracy nie przeszedł tak gruntownego “liftingu” jak w ciągu ostatnich 4 lat. Zmiany w sposobie zarządzania, będące następstwami postpandemicznych doświadczeń, na stałe wpisały się w kanon kultury i organizacji pracy. Każda firma zetknęła się z pojęciem pracy hybrydowej lub zdalnej. Niewielu pracodawców wie o tym, że o pierwszej zapowiedzi dużych zmian w kodeksie pracy było już słychać w 2018 roku za sprawą pojawienia się pierwszego pomysłu dotyczącego wprowadzenia czterodniowego systemu pracy.

Pomysł prosto z Oceanii

Wszystko zaczęło się od nowozelandzkiej firmy Perpetual Guardian świadczącej usługi związane z nieruchomościami oraz aktami notarialnymi. Na jednym ze spotkań ogłoszono, że od następnego miesiąca firma przejdzie z 40-godzinnego wymiaru pracy na 32-godzinny. Eksperyment, który na początku wydawał się śmiałą, choć ryzykowną inicjatywą zarządu po czasie okazał się sukcesem. Jak to przełożyło się na wydajność pracowników? Ze względu na ograniczoną liczbę godzin w tygodniu zmniejszono ilość zbędnych spotkań grupowych, a pracownicy dzięki dodatkowemu dniowi wolnemu mogli lepiej skupić się na swoich służbowych zadaniach [1].

Pomysł był możliwy do realizacji za sprawą podejścia Nowozelandczyków to kultury i organizacji pracy. Kraj ten należy do jednych o najwyższym wskaźniku jakości życia [2]. Tam sprawy związane z work-life balance traktowane są bardzo poważne. Przełożeni mają większe zaufanie w stosunku do swoich pracowników, więc wierzą w to, że mniej czasu spędzonego w pracy, a więcej poświęconego na życie prywatne pozwoli pracownikom na lepsze skupienie się na wykonywaniu obowiązków służbowych.

Strategia „100 – 80 – 100”

Nad wprowadzaniem 4-dniowego trybu pracy do coraz większej ilości organizacji czuwać powinni nie tylko pracownicy działu kadr i zarządzania zasobami ludzkimi, ale także pracownicy jak i sami kierownicy. Istnieją już organizacje non-profit, które za główny cel obrały sobie przekonanie przełożonych do zmiany nastawienia i implementacji założeń krótszego tygodnia w pracy. Jedną ze strategii jest przejście z pracy tradycyjnej na jej inteligentniejszą formę, w której ważne będzie inwestowanie w dobre samopoczucie najcenniejszego zasobu każdej firmy – człowieka. Jej zasady określono jako „100% wynagrodzenia za 80% czasu spędzonego w firmie przy 100% wykorzystaniu cennego czasu” [3].

Oczywiście należy pamiętać, że opcja wprowadzenia takiego rozwiązania jest uzależniona od sektora, w którym porusza się dana firma. Najczęściej dotyczy to branż IT, które pracują głównie w trybie zdalnym lub hybrydowym, najczęściej w sektorze MŚP. Zmiany w podejściu do 4-dniowego trybu pracy widać także w innych branżach, chociażby jak sektor finansowy i usług publicznych. Przykładem może być Atom Bank, pierwszy bank Zjednoczonego Królestwa, który zdecydował się na przeniesienie wszystkich 500 pracowników w 34-godzinny tydzień pracy, z wolnymi piątkami lub poniedziałkami [4].

Krótsza praca, lepsze efekty

Pilotażowe programy skróconego tygodnia pracy są już przeprowadzane w wielu firmach na Islandii, w Niemczech, Hiszpanii, Szwecji, Nowej Zelandii, Zjednoczonych Emiratach Arabskich jak również i w USA. Przygotowywane są już specjalne podstawy legislacyjne, aby to rozwiązanie stało się powszechne przed upływem 2030 roku. W trakcie testów zwraca się uwagę przede wszystkim na to, czy skrócenie czasu pracy nie wpłynie negatywne na gospodarkę i stan finansów publicznych [5]. Zadanie to jest utrudnione ze względu na kryzys inflacyjny na świecie w wyniku agresji zbrojnej Rosji na Ukrainę w 2022 roku, co wpłynęło na rosnące ceny surowców energetycznych jak również spadek konsumpcji.

Nie zniechęca to jednak firmy do eksperymentowania ze skracaniem tygodnia pracy. Wstępne prognozy są jednak obiecujące – brak pogorszenia rezultatów, a jedynie wzrost motywacji i satysfakcji pracowników. Jeżeli pracownicy działają efektywniej w krótszym czasie, ich zaangażowanie i determinacja zwiększa się, co przenosi się na zwiększenie wyników organizacji dla których wypracowują zysk.

Na trzydniowy weekend jeszcze poczekamy

Czy istnieją jakieś szanse na to, że i w Polsce zobaczymy coraz więcej firm spoza sektora informatycznego, wkraczających w czterodniowy system pracy? Raport ManpowerGroup z sierpnia 2022 roku wykazał, że aż 73% badanych polskich pracowników chciałoby przejść na 4-dniowy system pracy z zachowaniem pięciodniowego wynagrodzenia [6]. Marlena Maląg, Minister Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi na interpelację poselską z 29 listopada 2022 roku odpowiada, że ze względu na możliwe negatywne skutki finansowe, gospodarcze, jak również brak debaty z Radą Dialogu Społecznego sprawia, że żadne prace legislacyjne nie są przez Parlament ani zapowiadane, ani nawet rozważane.

Oznacza to, że Polska nie jest jeszcze krajem gotowym na przyjęcie nowej koncepcji trybu pracy, ani na strategię „100-80-100”, która w wielu krajach rozwiniętych staje się powoli normą. Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że sposób do podejścia roli człowieka w organizacji zmieni się z korzyścią dla wyników firmy, jak i polepszenia stanu psychicznego każdego pracownika.

[1] Lebowitz S., Firma wprowadziła czterodniowy tydzień pracy. Pracownicy byli bardziej kreatywni, punktualni i energiczni, businessinsider.com.pl, 23.07.2018, https://businessinsider.com.pl/rozwoj-osobisty/kariera/krotszy-tydzien-pracy-efekty-w-perpetual-guardian/6es7g57 [dostęp 05.01.2023],

[2] World Happiness Report 2022, https://worldhappiness.report/ed/2022/happiness-benevolence-and-trust-during-covid-19-and-beyond/#ranking-of-happiness-2019-2021 [dostęp 05.01.2023],

[3] Why trial a 4-day work week?, Day Week Global, https://www.4dayweek.com/why-pilot [dostęp 05.01.2023],

[4] Tunggal A. T., 110 Companies That Have Adopted the 4-day Workweek in 2022, 03.05.2022, https://himalayas.app/advice/companies-with-4-day-workweeks [dostęp 05.01.2023],

[5] 4 dniowy tydzień pracy w Polsce? To jest możliwe, dlahandlu.pl, 05.12.2022, https://www.dlahandlu.pl/detal-hurt/wiadomosci/4-dniowy-tydzien-pracy-w-polsce-to-jest-mozliwe,113648.html [dostęp 05.01.2023],

[6] Majewska M., Raport ManpowerGroup „Czego pragną pracownicy”, 30.08.2022, https://biuroprasowe.manpowergroup.pl/203916-raport-manpowergroup-czego-pragna-pracownicy-93-pracownikow-zauwazylo-ze-elastycznosc-poprawila-jakosc-ich-pracy-a-7-na-10-osob-chce-przejscia-na-4-dniowy-model-pracy [dostęp 05.01.2023].

Autor: Filip Gicala