Blog jako sposób popularyzowania nauki Posted in: Blog

Blog to popularny kanał komunikacji i prezentacji treści za pośrednictwem Internetu (Stunża i Peszko, 2013). Blogosfera, czyli ogół blogów występujących w sieci, jest coraz liczniejsza (Starek-Wróbel, 2012). Istnieją nawet specjalne „blogowe” wyszukiwarki internetowe (np. Google Blog Search), a same blogi nabrały poważniejszego charakteru w porównaniu do początków ich „kariery” (Cisek). To sprawia, że coraz powszechniejsza jest dyskusja na temat prowadzenia bloga (Cisek, 2008). W Polsce blogerzy [osoby (współ)prowadzące blog] często nie są postrzegani jako trendsetterzy (czyli osoby ustalające trendy), jak ma to miejsce na przykład w Stanach Zjednoczonych (Okonek, 2010).

Po raz pierwszy słowo „blog” zostało użyte w 1997 roku przez Bargera. Posłużył się on tym terminem na określenie osobistego wpisu na stronie WWW (Mizera-Pęczek i Wojtaszczyk, 2018). Blog to „interaktywna strona internetowa, poprzez którą jej twórca regularnie dostarcza zawartość czytelnikom” (Deangdeelert, 2012, za: Mizera-Pęczek i Wojtaszczyk, 2018). To „rodzaj strony internetowej, na której autor umieszcza datowane i uporządkowane chronologicznie wpisy, dając czytelnikom możliwość ich komentowania” (Palka, 2011). Blog może być dodatkiem do innych usług lub funkcjonować oddzielnie (Starek-Wróbel, 2012; Mizera-Pęczek i Wojtaszczyk, 2018).

Blogi nie muszą być aktualizowane codziennie (Starek-Wróbel, 2012). Autor może decydować, co, kiedy i w jakiej formie upubliczni. Może tez dokonywać modyfikacji raz zawartych tam wpisów (Fiut i Piątek, 2012). Bloger ma dowolność co do publikowanego materiału (tematyka wpisów zależy od jego zamiarów). Dlatego też blogi przybierają różne formy i różnią się m.in. ze względu na tematykę, styl oraz wartości blogera, jak również zawartość tematyczną bloga oraz jego przeznaczenie i funkcje. Blogi są wykorzystywane w dziennikarstwie, w polityce, w edukacji. Są blogi hobbystyczne i zarobkowe, osobiste i specjalistyczne, otwarte (ogólnodostępne) i dostępne po zalogowaniu. Blogi mogą pełnić funkcję dziennika/pamiętnika czy relacji z podróży. Mogą być wzbogacane o materiały wizualne: filmy, odnośniki, fotografie etc. (choć dominuje język pisany) (Fiut i Piątek, 2012). Blogowe treści mogą dotyczyć konkretnego zawodu czy być pisane w celu nawiązywania relacji z odbiorcami treści. Blog może być redagowany przez jedną osobę lub osoby. Mogą być też blogi zorientowane na popularyzację nauki.

Popularyzacji nauki sprzyjają cechy bloga. Blog jest upubliczniony i dostępny w Internecie, zazwyczaj nie jest drukowany. Łatwość oraz szybkość publikowania i upowszechnienia treści powoduje, że odbiorca ma do bloga natychmiastowy dostęp (Cisek; Mizera-Pęczek i Wojtaszczyk, 2018). Za pośrednictwem bloga, bloger może powiadomić swoich odbiorców o osiągnięciach swoich i innych. Stąd blog ma szansę także upowszechniać wiedzę o odkryciach naukowych, nie tylko blogera. Blog w nauce może sprzyjać także pobudzeniu dyskusji, wymianie opinii czy zwracaniu uwagi na ważne (zdaniem blogera) kwestie. Blog może inspirować i motywować do zdobywania czy poszerzania wiedzy (Cisek). Sprzyja promowaniu oraz upowszechnianiu pewnych idei. Treści w nim zawarte mogą być przedmiotem dyskusji oraz krytyki merytorycznej (Cisek, 2008). Blog przyspiesza obieg informacji, dlatego może stać się komplementarny wobec czasopism naukowych (Cisek, 2008). Blogi są recenzowane w mniej lub bardziej formalny sposób. Sprawia to, że istnieje niebezpieczeństwo rozpowszechniania nieprzemyślanych, niesprawdzonych czy fałszywych informacji. Dlatego w blogu propagującym naukę kluczowy wydaje się być problem wiarygodności informacji.

Blogi mają często nieformalny charakter, co sprzyja obniżeniu barier w komunikacji naukowej. Dzięki temu można włączyć do dyskusji laików, amatorów (Cisek, 2008). Blog jest narzędziem komunikacyjnym w procesach dydaktycznych, umożliwia pozyskiwanie wiedzy przez czytelników bloga (Palka, 2011). Komunikacja ta pozwala zwiększyć dynamikę przekazywania informacji (Fiut i Piątek, 2012). Ponadto dzięki społeczności zgromadzonej wokół bloga i blogera można wpływać na otoczenie np. poprzez inicjowanie akcji społecznych (Okonek, 2010).

Blog nie może istnieć bez swoich czytelników (Fiut i Piątek, 2012). Większość z nich jest ukryta; autorzy wpisów najczęściej nie znają ich osobiście. Co wcale nie oznacza braku interakcji. Odbiorca wchodzi w interakcję z treścią zawartą na stronie, może wpis polecać czy recenzować. Blogi umożliwiają komentowanie zawartych tam treści, co ułatwia komunikację na linii autor-odbiorca. Stosowana tu polszczyzna jest najczęściej potoczna i taka, którą stosuje się w kontaktach mniej formalnych, pozwala zmniejszyć dystans pomiędzy czytelnikiem a blogerem (Fiut i Piątek, 2012). Charakter bloga sprawia, że czytelnicy mogą też powrócić do wpisów i interpretować je na różne sposoby. To sprawia, że punkt ciężkości przeniesiony zostaje z autora blogu na odbiorcę. (Fiut i Piątek, 2012).

Blogerzy często decydują się prowadzić blog, aby dzielić się z odbiorcami swoimi pasjami, zainteresowaniami czy przemyśleniami. Często próbują zwrócić na siebie uwagę, budując np. swoje miejsce w sieci (Fiut i Piątek, 2012). Blogowanie (dodawanie wpisów) pomaga rozwijać szereg umiejętności blogera. Prowadzenie bloga daje możliwość zaprezentowania się szerszemu gronu odbiorców, pomaga rozwijać warsztat pisarski blogera, wzbogaca umiejętności techniczne blogera (Stunża i Peszko, 2013; Mizera-Pęczek i Wojtaszczyk, 2018). Blogowanie może być sposobem przełamania się blogera – poprzez blogowanie, bloger pokazuje innym swoje zaangażowanie oraz profesjonalizm, pokazuje swoje mocne strony, a poprzez to buduje markę osobistą (Mizera-Pęczek i Wojtaszczyk, 2018).

Lena Grzesiak (lena.grzesiak@uni.lodz.pl)

Bibliografia

• Cisek S. (2008), Weblogi (blogi) — nowe narzędzie komunikacji w nauce, [w:] Pietruch-Reizes D. (red.), Zarządzanie informacją w nauce, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 170-177.
• Fiut I. S., Piątek M. (2012), Blogi jako narzędzie komunikacji między użytkownikami sieci. Aspekty komunikacyjne blogosfery, „Studia Humanistyczne AGH”, 3, 65-76.
• Mizera-Pęczek P., Wojtaszczyk K. (2018), Blog jako narzędzie wspierające kandydatów do pracy, [w:] Płuciennik J., Czajkowska M., Wróblewski M. (red.), Twórczość, zatrudnialność, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 141-151.
• Starek-Wróbel A. (2012), Blog jako sposób na przełamanie stereotypu bibliotekarza, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, 3488(31), 113-125.
• Stunża G., Peszko P. (2013), (Nie)bój się bloga! Jak wykorzystywać blog w edukacji, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk.