„Żeby szczęśliwym być…” Posted in: Blog

Tytuł wpisu to jednocześnie tytuł piosenki, która była wykonywana kiedyś przez Annę Jantar. Zdaje się sugerować, że „tak mało trzeba nam i dużo tak” do szczęścia. Szczęście ludzkie jest przedmiotem zainteresowań psychologii pozytywnej (Tucholska i Gulla, 2007, s. 116), której poświęcona jest notatka.

Polskie Towarzystwo Psychologii Pozytywnej rozumie psychologię pozytywną „jako nurt w badaniach naukowych i praktyki psychologicznej skoncentrowany na zdolnościach i umiejętnościach, dzięki którym ludzie potrafią sprostać wyzwaniom, uzyskiwać wysoką jakość życia, rozwijać własny potencjał i lepiej radzić sobie z trudnościami życiowymi”. (https://ptpp.org.pl). Dla Seligmana psychologia pozytywna to „nauka o pozytywnych emocjach, pozytywnych cechach charakteru oraz pozytywnych instytucjach” (Tucholska i Gulla, 2007, s. 108). Jej podwaliny bazują na pracach filozofów Sokratesa, Platona oraz Arystotelesa (Tucholska i Gulla, 2007, s. 113). Podtytuł jednej z książek wskazuje, że to „Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka”. Z psychologią pozytywną związane są więc takie sformułowania jak nadzieja, optymizm, szczęście, poczucie sensu, satysfakcja z życia, dobrostan, pozytywne emocje, dobry charakter oraz cnoty. Stąd w literaturze pojawiają się propozycje nazwania psychologii pozytywnej jak np. „nauka o szczęściu”, „psychofortologia”, „for­tologia”, „psychologia balansu”, czy „psychologia komplementarna” (Kwiatek i Wilczewska, 2015, s. 143).

Za pionierów psychologii pozytywnej uznaje się m.in.: Prof. Mihaly Csikszentmihalyi, Prof. Eda Diemera, Prof. Christophera Petersona (Kwiatek, 2012, s. 317). Ze wszystkich autorytetów tej dziedziny bodaj najbardziej znany jest  Prof. Martin Seligman – amerykański psycholog, twórca teorii wyuczonej bezradności (https://pl.wikipedia.org/wiki/Martin_Seligman) i autor książek „Optymizmu można się nauczyć…” (2017) oraz „Prawdziwe szczęście…” (2005).

Celem psychologii pozytywnej jest poprawa dobrostanu człowieka (Gulla i Tucholska, 2007, s. 134). Koncentruje się ona na tym, jak wywołać pozytywne emocje, w jaki sposób kształtować zalety jednostki oraz jak wzmagać jej szczęście (Gulla i Tucholska, 2007, s. 134). Dla psychologów pozytywnych szczęście jest skutkiem ubocznym trzech stylów życia: życia związanego z odczuwaniem przyjemności, zaangażowaniem lub sensem, czyli tzw. życia przyjemnego, życie zaangażowanego oraz życie pełnego sensu (Gulla i Tucholska, 2007, s. 117). Psychologia pozytywna poszukuje silnych stron człowieka, które sprawiają, że jego życie ma sens. Koncentruje się na źródłach i efektach dobrostanu psychicznego, talentach, pasjach oraz mocnych stronach jednostki (Gulla i Tucholska, 2007, s. 134; Kwiatek i Wilczewska, 2015, s. 140-141) i eksponuje możliwości rozwojowe jednostki (Tucholska i Gulla, 2007, s. 110).

Choć psychologia pozytywna optuje za spoglądaniem „w przód” z nadzieją oraz ufnością, to niekoniecznie oznacza widzenie rzeczywistości jedynie w różowych barwach – psychologia pozytywna nie jest równoznaczna z pozytywnym myśleniem (Kwiatek i Wilczewska, 2015, s. 140). Nie ignoruje ona realnych problemów egzystencjonalnych jednostki, nie koncentruje się wyłącznie na jej pozytywnych doświadczeniach. Nie zakłada też zaprzeczania trudnym emocjom czy wypierania ich – uczy ich rozpoznawania oraz radzenia sobie z nimi m.in. poprzez odkrywanie własnych możliwości oraz ich wykorzystania (Kwiatek i Wilczewska, 2015, s. 140) . Psychologia pozytywna pomaga rozwijać umiejętności, dzięki którym możemy sobie radzić z negatywny­mi doświadczeniami (Kwiatek i Wilczewska, 2015, s. 142). Celem psychologów pozytywnych jest pomoc w odnalezieniu sensu oraz poczucia spełnienia człowieka (Gulla i Tucholska, 2007, s. 134). Życie prawdziwie szczęśliwe musi mieć sens, powołanie, cel oraz musi być życiem etycznym (Tucholska i Gulla, 2007, s. 117).

Choć dopiero w 2000 roku po raz pierwszy pojawił się ten termin (Czerw, 2004, s. 1), to zainteresowanie psychologią pozytywną stale wzrasta (Kwiatek i Wilczewska, 2015, s. 135). W Stanach Zjednoczonych co dwa lata odbywają się Międzynarodowe Kongresy Psychologii Pozytywnej (Kwiatek i Wilczewska, 2015, s. 137). Istnieją stowarzyszenia psychologów pozytywnych (Tucholska i Gulla, 2007, s. 108), a na jednym z profili społecznościowych stworzona została grupa „Psychologia pozytywna”.

Psychologia pozytywna może mieć praktyczne zastosowanie, np. w zarządzaniu zasobami ludzkimi w organizacji (Gulla i Tucholska, 2007, s. 142; Kacprzak, 2017).

Zamiast zakończenia, link do wykładu Prof. Seligmana: https://www.ted.com/talks/martin_seligman_on_the_state_of_psychology/transcript?newComment=&language=pl.

Autor: Lena Grzesiak, lena.grzesiak@uni.lodz.pl

Bibliografia

• Czapiński J.. (2015), Psychologia pozytywna : nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Czerw A. (2004), Recenzje, „Przegląd Psychologiczny”, https://scholar.google.pl/scholar?q=psychologia+pozytywna+pdf&hl=pl&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart [21.04.2020].
• Gulla B., Tucholska K. (2007), Psychologia pozytywna: cele naukowo-badawcze i aplikacyjne oraz sposób ich realizacji, „Studia z psychologii w KUL, tom 14, Lublin,. 133-152.
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Martin_Seligman [21.04.2020].
• https://ptpp.org.pl [21.04.2020].
• Kacprzak E. (2017), Pozytywna organizacja i pozytywna praca. Nowe trendy w zarządzaniu ludźmi, „ZZL”, 1/114, 13-23.
• Kwiatek P. (2012), II Międzynarodowy Kongres Psychologii Pozytywnej zorganizowany przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Psychologii Pozytywnej : (Filadelfia -USA, 23-26 lipca 2011), „Seminare. Poszukiwania naukowe”, 31, 317-319.
• Kwiatek, P., Wilczewska K. (2015), Czym jest a czym nie jest psychologia pozytywna? Poszukiwanie paradygmatu, “Seminare. Poszukiwania naukowe”, 4, 135-145.
• Seligman M. (2005), Prawdziwe szczęście : psychologia pozytywna a urzeczywistnienie naszych możliwości trwałego spełnienia, Media Rodzina, Poznań.
• Seligman M. (2017), Optymizmu można się nauczyć : jak zmienić swoje myślenie i swoje życie, Media Rodzina, Poznań.
• Tucholska K., Gulla B. (2007), Psychologia pozytywna – krytyczna analiza koncepcji, „Studia z Psychologii w KUL”, tom 14, 107-131